Deze week werd er veel gesproken over de vijf jaar liberalisering in Vlaanderen en is mij een aantal keer gevraagd om een status te geven.  Alvorens naar de markt en zijn werking te zien is het belangrijk om eerst stil te staan bij wat je zelf hebt gedaan en wat gelukt en mislukt is.  Vooral de mislukkingen vind ik interessant want daar kun je veel meer uit leren. Eén van de eerste ervaringen die ik zou willen delen is mijn ervaring met het First mover voordeel.  Als een markt geliberaliseerd wordt of het nu telecom of energie is wordt er vaak gezegd dat het belangrijk is om als eerste in een markt te stappen.  Theoretisch is daar iets voor te zeggen alleen werkt dit niet in markten die altijd een natuurlijk monopolie hebben gehad.  De meestal gebrekkige regel- en wetgeving bij aanvang van een liberalisering zorgen er wel voor dat het leergeld dubbel dient betaald te worden, zelfs zonder fouten te maken zijn er veel hiaten in de processen waardoor de dienstverlening niet op het juiste niveau staat.  Hoewel ik blijf geloven dat de eersten een voordeel hebben moet men bereid zijn om de gebreken erbij te nemen.
Tevens is je lancering van een dergelijk groot belang dat er niks fout mag lopen, de markt is dubbel kritisch voor nieuwe spelers daar er al een latente ontevredenheid is over de dienstverlening van monopolisten. Het feit dat we bij aanvang een goed product hadden hielp ons maar kort daarna werd onze groene stroom van de ene op de andere dag vakkundig om zeep geholpen door de intercommunales.(toelichting; eind 2002 heeft het toenmalige WattPlus als eerste groene stroom als product in de markt gezet in een mediacampagne met een scherpe prijs erbovenop, dankzij de vrijstelling van het betalen van een netwerkkost kon dit, van de ene op de andere dag in maart/april 2003 besloot de bevoegde Vlaamse minister om de wetgeving/regelgeving te wijzigen door geïmporteerde groene stroom niet meer mee te rekenen.  Een daad van slecht beleid die er op z'n eentje verantwoordelijk voor was dat WattPlus/Essent zijn campagne moest stopzetten en zijn marktaandeel in Vlaanderen zag verdwijnen.  Toen eenmaal de Waalse markt openging hebben we groene stroom ook daar in de markt gebracht en met succes snel een belangrijk deel van de markt weten in te palmen.)
Toch zou ik de markt voor gezinnen niet meer benaderen met de kennis van nu, de kosten om deze klanten te bedienen zijn in België gewoon te hoog, de verplichting om een factuur te hanteren en zo dus het incasso bureau voor de netbedrijven te spelen heeft gewoon teveel kosten met zich meegebracht. Ook de klein zakelijke markt blijft tot op vandaag verlieslatend daar de regelgeving te weinig gedetailleerd is, de regelgevers zijn al jaren op de hoogte van dit probleem maar tot op vandaag is hier niets aan gedaan.(het verbruikersprofiel dat gebruikt wordt klopt gewoon niet met de realiteit en men heeft ook nagelaten om er verschillende te maken voor verschillende soorten klanten)     Het goede nieuws is dat het meeste nog moet gebeuren om de markten van gas en elektriciteit echt te openen, hiervoor zal men in eerste instantie een sterke en vooral neutrale regelgever moeten aanduiden die een duidelijk mandaat meekrijgt.  Deze moet rapporteren aan een commissie aangeduid door het parlement zodat alle verkozen partijen zien dat alles in het werk wordt gesteld om de beleidslijnen uit te stippelen.
Dinsdag ga ik verder met de status van de liberalisering.