Dat onder andere de Belgische krant De Tijd dit weekend melding maakt van een explosie van onze elektriciteitsfactuur is op zich geen nieuws, alleen begint men in de media met mondjesmaat hun eigen rekenwerk te doen en zijn de uitkomsten blijkbaar toch nog een verrassing.
Nu voel ik helemaal geen vreugde bij de droge mededeling dat ik dit zo'n twee weken geleden al gemeld had in een opiniestuk in De Morgen, waar vervolgens een aantal belanghebbenden er snel bij waren om de boodschap te minimaliseren, of in enkele gevallen zelfs te ontkennen. Jammer opnieuw voor onze sector die het al zo moeilijk heeft om zich opnieuw uit te vinden in de wereld van morgen waar iedereen zowat prosument wordt (producent en verbruiker tegelijkertijd).
Wat men, zoals vaak, vergeet is om het totaalplaatje te schetsen, gezien er ook baten zijn bij de verduurzaming van onze elektriciteit. De mededeling dat vorige week op een bepaalde dag zonnepanelen meer elektriciteit opwekten dan onze kerncentrales (in ieder geval de twee van de zeven die nog werken) moet je eigenlijk niet zomaar voorbij laten gaan. Moet men de besparing aan minder radioactief afval ook niet meenemen in de afweging? Of het wegvallen van de brandstofkosten in de toekomst?
Ook moet men de bespaarde CO2-kost mee doorrekenen, en dan niet degene die vandaag in de markt wordt gebruikt via het ETS-systeem waar de CO2-prijs maar een schijntje is van de werkelijke milieukost. Reken gerust 100 euro per uitgespaarde ton CO2 en je komt al aardig in de buurt.
Wellicht heb ik al eerder de kost laten zien voor de verduurzaming van onze energiehuishouding, maar de baten wegen daar gemakkelijk tegen op. Buiten de jaarlijkse 10 miljard euro die we nu importeren aan fossiele brandstof, dienen we ook de volledige CO2-besparing mee te nemen voor de nv België. Het doel kan alleen maar 0% CO2/NOX- uitstoot zijn en niets minder.
Om terug te komen op de verrassing van diverse media over de grote stijging, blijft het opvallend dat men alleen maar oog heeft op de euro's en weinig aandacht heeft voor het grotere plaatje. De hoofdredacteur van De Tijd meldt wel dat door het ontbreken van een lange termijn energiebeleid, we al jaren aanmodderen, maar dit zal niet voldoende zijn. Dat we deze week ook de natuurlijke rijkdommen van de Aarde voor dit jaar al hebben opgebruikt (dit wil zeggen de capaciteit van Moeder Aarde om ons verbruik jaarlijks te kunnen aanvullen), wijst gewoon in de richting van een meer fundamenteel probleem met ons economisch model of de voetafdruk van de mens.
Zelfs met het uitbouwen van een zeer performante langetermijnstrategie voor onze sector lossen we maar 1/3 van het probleem op (energiesector is grosso modo goed voor 1/3 van de uitstoot) en iedereen zal dus mee in bad moeten. De hele transportsector (auto's, tweewielers, boten, vliegtuigen, vrachtwagens, etc..) zal zich opnieuw moeten uitvinden en op een termijn van dertig jaar moeten gaan voor 0% uitstoot en 0% fossiele brandstof.
Dit huzarenstukje zal dan gevolgd moeten worden door een herverdeling van de middelen die we hebben op de aarde zodat iedereen een menswaardig bestaan kan leven zonder dat Moeder Aarde eronder moet lijden. De consumptiemaatschappij komt gegarandeerd tot stilstand en we dienen ons bewust te zijn dat we dit zelf beter begeleiden dan dat we gaan wachten totdat externe factoren dit voor ons doen.
Het goede nieuws blijft dat dit ook perfect mogelijk is, alleen leven we niet in een perfecte wereld en zullen wij als welvarende regio het voorbeeld dienen te geven. Landen als Nederland en België zijn hier uitermate geschikt voor gezien het heel kleine landjes zijn in oppervlakte met een hoge bevolkingsdichtheid en rijkdom. De Nederlandse minister Kamp wil meer gas uit de Noordzee halen om zo de duurzame transitie te betalen en dat is de juiste weg. Jammer dat men er in Nederland zo lang heeft over gedaan om de gasbaten te gebruiken voor ingrijpende wijzigingen in plaats van in de algemene begroting te dumpen.
Als we erin slagen om onze elektriciteitsproductie en het verbruik volledig te verduurzamen, dan zal ons dit jaarlijks 8 tot 12 miljard euro kosten (gebaseerd op 80 TWh verbruik) en nog steeds geen volledige oplossing bieden gezien we ook onze huizen dienen te verwarmen en onze auto's dienen te laten rijden. Dit jaarlijks bedrag zal daardoor nog eens minstens verdubbelen, maar we besparen ook al gauw 10 miljard euro per jaar door geen fossiele brandstoffen meer te gebruiken. Doe daarbovenop de echte kost van een ton CO2 (+100 euro) en je saldo zal op termijn zelfs batig worden.
Het klokje tikt snel naar 2020/2030 en het moge duidelijk zijn dat Nederland en ook België (ook al doen wij het momenteel iets beter), beiden grote achterstand hebben in het behalen van de afgesproken doelstellingen. Ondertussen zal ik blijven hameren op de boodschap dat een energievisie niet stopt aan onze grenzen en ook breder dient bekeken te worden dan alleen maar onze sector. Energie heeft nu eenmaal een impact op alle onderdelen van onze complexe samenleving.