Na de recentelijke teleurstellende klimaatconferentie in Madrid waar vooral beslist werd om nu niet te beslissen toont de Nederlandse hoogste rechter met haar uitspraak de verantwoordelijkheid van de overheid als het aankomt op klimaat, milieu en bij uitbreiding andere zaken zoals energie, transport, bebouwde omgeving, landbouw en industrie.

Het goede nieuws is dat hierdoor de urgentie nog toeneemt om de doelstellingen te behalen voor 2020 en daarna.  Verder is dit ook goed nieuws voor de stikstof en PFAS-problematiek die hand in hand lopen met de reductie van broeikasgassen.

De politiek is er als de kippen bij om nogmaals te benadrukken dat zij de doelstellingen wil halen maar niet kan garanderen dat dit ook effectief gebeurt.  De bevoegde minister Wiebes merkt fijntjes op dat beleid geen garantie geeft op resultaat.  Met andere woorden we doen ons best maar als het niet lukt treft niemand schuld.  En toch op zijn minst wereldvreemde visie want in ieder ander deel van de samenleving zijn doelstellingen helemaal niet vrijblijvend.

Kunt u zich voorstellen dat men tijdens zijn studies uitgaat van dit principe en bij falen er geen gevolgen zijn want men heeft zijn uiterste best gedaan.  Of op uw bedrijf waar de doelstellingen niet gehaald worden en men dan laconiek zou zeggen volgende keer beter en er geen gevolgen zijn.  Deze vrijblijvendheid is nu net waarom de hoogste rechter in Nederland heeft geoordeeld dat de overheid gebonden is aan de gemaakte internationale klimaatafspraken en wanneer zij faalt er wel degelijk gevolgen zullen zijn.

De klaagzang van de diverse vakorganisaties en brancheverenigingen gaande van landbouw naar industrie spreken boekdoelen en tonen aan dat ze voor een deel ziek zijn in hetzelfde bedje.  Natuurlijk was het hard wakker worden na het stikstofarrest of de nieuwe PFAS-normen maar iedereen wist dat dit probleem bestond en dat het zwaard van Damocles niet ver weg was.  Men heeft ervoor gekozen om het probleem te negeren en vrolijk de andere kant op te surfen.

De miljarden Euro’s mogelijke verliezen vliegen ons iedere dag rond de oren en het is allemaal de schuld van iemand anders.  Zelfs moeder Aarde moet eraan geloven want hoe durft ze om te vragen om het milieu niet verder te vervuilen.  Enige reflectie is wellicht op zijn plaats want degene die het normaal vinden dat er meer varkens dan mensen in het land wonen moeten zich toch eens beginnen afvragen of men niet een tikkeltje medeverantwoordelijkheid draagt.

Natuurlijk verdiend bijvoorbeeld de landbouwsector betere prijzen voor haar producten om zo af te kunnen stappen van de massale industrialisatie die we laatste decennia gekend hebben.  De grootschaligheid waarmee nu gewerkt wordt heeft de ene na de andere berg opgebouwd, stikstofberg, PFAS berg, CO2 berg, plastic berg, afval berg, etc.

Dat we allang voorbij de grenzen zijn van een houdbare economie is velen blijkbaar ontgaan maar gelukkig heeft de rechterlijke macht hier nog wel oog voor.  Bomen groeien niet tot aan de hemel en de noodzaak voor een nieuwe economische revolutie en dus model wordt steeds groter.

Het huidige economische model mag dan al veel welvaart voor een klein deel van de wereldbevolking gebracht hebben we kunnen met bijna zekerheid zeggen dat dit model er niet voor gaat zorgen dat iedereen een menswaardig bestaan gaat krijgen.  De eenvoud waarmee sec gemeld wordt dat we naar negen miljard mensen toegaan is stuitend te noemen want als er enkele herten, rendieren of everzwijnen te veel rondlopen in onze laatste natuurgebieden worden deze al snel naar de eeuwige jachtvelden geholpen.

Een nieuw economisch duurzaam model is gebaseerd op een evenwicht tussen wat nodig is en wat haalbaar is voor mens, dier, milieu en het klimaat.  Meer kan niet meer het motto zijn maar juist meer doen met minder. 

De wil om niet te veranderen is zo groot dat men probeert om binnen ons huidig economisch model dat gebaseerd is op jaarlijkse absolute groei toch de duurzame doelstellingen te behalen om tegen 2050 verlost te zijn van de schadelijke broeikasgassen.  Het is alsof je iedere dag een groter menu verorbert maar tegelijkertijd verwacht om enkele feestkilo’s te verliezen.

Madrid toonde duidelijk aan dat de mentaliteit van “nu even niet” nog altijd heerst in het grootste deel van de wereld en de Europese Commissie mag dan haar Green Deal te pakken hebben ze dient nog wel bewezen te worden.  Nederland als onderdeel van Europa dient en moet ook het goede voorbeeld geven als er enige kans is om andere landen te overtuigen van de noodzaak tot verandering.

Nederland moet pleiten in Europa voor het weghalen van de vrijblijvendheid van het behalen van de klimaatdoelstellingen naar een lik op stuk beleid.  Het heeft altijd zin om de beste leerling van de klas te willen worden maar beter is nog als je alle andere leerlingen mee omhoog kunt liften.  Nu het einde van het jaar snel nadert is het tijd voor onze Nieuwsjaarwensen en de mooiste zijn degene voor anderen, hierbij wens ik alle Nederlanders veel wijsheid toe in het nieuwe jaar en beginnende bij onszelf het voorbeeld te geven hoe duurzaamheid in ons eigen leven een centrale rol gaat krijgen.