De bevestiging door het FANC (nucleaire agentschap dat waakt over de kwaliteit van onze kerncentrales in België) dat de twee grootste kerncentrales terug in werking mogen treden was al eerder uitgelekt. Toch zag men de groothandelsprijs voor elektriciteit verder in elkaar stuiken naar 36-37 euro en is er in een week bijna 7 euro afgegaan.
Op korte termijn kan men zeggen dat dit goed nieuws is voor de grootverbruikers/industrie gezien zij zo fors minder gaan betalen voor hun elektriciteit. Dat onze groothandelsprijs zo snel richting Duitse prijzen gaat, betekent echter niet dat dit goed nieuws is voor de middellange of lange termijn.
Deze neerwaartse spiraal naar 0 euro betekent gewoon dat er niet meer geïnvesteerd gaat worden in nieuwe, meer efficiënte vormen van productie in een normale vrije markt. Alleen de gesubsidieerde vormen zoals wind zullen nog een kans hebben in die landen zoals Duitsland en Nederland waar de groothandelsprijs zo goed als geen enkele rol speelt. Dit gezien de overheden de subsidie optrekken als de groothandelsprijs naar beneden gaat.
Het is frappant te noemen dat deze overheden niet snappen dat ze hiermee de vrije markt (lees: de stroombeurs) zo in snel tempo om zeep helpen en we dus morgen elke vorm van productie gaan moeten subsidiëren en zo zijn we weer terug bij af, namelijk een totaal gecontroleerde energieprijs bepaald door de overheid. Ook in Vlaanderen zal de overheid snel ondersteunende maatregelen dienen te nemen want ons huidig systeem van groene stroom certificaten wordt door de omringende landen snel om zeep geholpen.
Ook al liet ons systeem juist nog ruimte voor marktwerking gezien je de opgewekte elektriciteit nog zelf kan verkopen aan de beurs of aan eindklanten. Vlaanderen en de andere regio's in België zullen nu gedwongen worden om over te schakelen op een 100% subsidie (zoals Duitsland en Nederland) wilt zij nog kunnen concurreren met het buitenland en investeerders aantrekken.
Zelf hebben wij in Vlaanderen al een tijdje iedere ontwikkeling stopgezet voor nieuwe projecten en dat was blijkbaar de juiste beslissing. De 250 miljoen euro die we de komende jaren wensen te investeren in duurzame vormen van energie zullen toch vooral naar landen gaan waar de overheden meer zekerheden bieden over het projectrendement gezien de vrije markt (lees: de stroombeurs) vakkundig om zeep wordt geholpen door dezelfde overheid.
Europa is steeds verder weg wat betreft een gecoá¶rdineerde uitbouw van duurzame energie en hoe deze op de meest efficiënte wijze uit te bouwen. Ieder land heeft zijn eigen subsidiekleur en je ziet dan ook dat nu landen als Engeland en Frankrijk veel meer investeringen aantrekken en wij achteraan bengelen.
Op dit moment heeft de federale overheid besloten dat de subsidie voor windmolens op zee toch wat lager kan, wellicht hoeven zij geen rekening te houden met het feit dat de groothandelsprijs voor elektriciteit snel aan het dalen is.
Doe daar de constante onzekerheid bovenop in België van het welles-nietesspelletje over het langer openhouden van onze kerncentrales en bingo: alle investeerders lopen weg. Voor de bevoorradingszekerheid mag het dan op korte termijn goed nieuws zijn, op lange termijn gelooft niemand meer in onze sector dat in 2025 de kerncentrales dan wél dichtgaan. Sterker nog, daarvoor is het al veel te laat. Gezien we geen lange termijn keuzes maken en het probleem zich naar de volgende regering verschuift, is de kans heel groot dat we met deze centrales verder zullen moeten tot 2040.
Dat onder andere minister Marghem nu in de media als zwak wordt afgeschilderd door het getalm over de diverse kerncentrales, is gewoon niet correct (erfenis van haar voorgangers), alleen was het wellicht beter geweest indien men niet terug over Doel 1 en 2 was begonnen want deze kunnen nu wel weer dicht blijven. Zo lijkt het dat men twijfelt en krijgt men onzekerheid waardoor investeerders ons land nog meer links gaan laten liggen.
De overheid en zijn bevoegde ministers begrijpen wel dat de beslissing om onze kerncentrales langer open te houden iedere andere investeringsoptie wegveegt, gezien de lage productiekost waarbij oude kerncentrales (en kolencentrales) kunnen werken. Wellicht is het voor de sector nu tijd geworden om als een stem te gaan spreken en samen beslissingen te nemen gezien de vrije markt verder weg lijkt dan ooit (bijvoorbeeld uitrekenen hoeveel meer centrales er gesloten zullen worden en in de mottenballen gaan). De aankondiging van Lampiris dat het bedrijf alle opties gaat onderzoeken, gezien zelfstandig verder gaan vandaag geen toekomst heeft, is het zoveelste bewijs dat ook het laatste bolwerk van de vrije markt, zijnde de leveranciers nu op de schop gaat (de diverse trading kamers even buiten beschouwing gelaten).
Waarschijnlijk gaan er drie grote overblijven en enkele nichespelers (leveranciers die alleen aan enkele honderden grootverbruikers leveren maar dat zijn eigenlijk meer handelaren dan leveranciers) en dan zijn we bijna terug in begin jaren 2000. Men zal gaandeweg wel zondebokken zoeken maar een spiegel is meestal genoeg.
Maar ook in deze, voor onze sector, uitdagende tijden waar velen zullen sneuvelen zijn er leuke nieuwe technologieën zoals Smappee (slim toestel dat vanuit je zekeringkast kijkt waar de verborgen verbruikers in je huis zitten) die proberen om ons energieverbruik efficiënter te maken. Onze lokale overheden zouden moeten begrijpen dat we een klimaat dienen te creëren waarin dit soort nieuwe initiatieven kunnen groeien en kijken naar die landen die er wél in slagen en dit naar onze economie assimileren.