Dat onze elektriciteitsfactuur de laatste twee jaar stelselmatig was gedaald door hoofdzakelijk de btw-verlaging in combinatie met nog lagere beurs(elektriciteit)prijzen voor het product was voor de burger goed nieuws. De bedrijven hebben de laatste jaren ook kunnen profiteren van lage energieprijzen, alleen willen ze dit niet altijd horen.
Vooral de grote bedrijven vergelijken nogal gemakkelijk met de prijzen in andere landen om dan aan te duiden dat de Belgische prijzen (groothandel) toch hoger zijn. Voor een deel is dit juist daar grote fabrikanten de energieprijs dienen te verrekenen in hun eindproduct en hiermee dienen te concurreren met hun concurrenten over de ganse wereld. En toch zou het de grootverbruikers sieren mochten ze bevestigen dat de energieprijzen dezer dagen gewoon laag zijn, of dit nu voor olie of gas is en zelfs voor elektriciteit als je deze vergelijkt met vijf jaar geleden.
De huidige elektriciteitsprijs moet minstens met 60% stijgen willen we nieuwe investeringen nog maar op gang brengen en meer dan verdubbelen om ons de garantie te geven dat ook binnen tien jaar het licht blijft branden. Met de huidige olieprijzen onder de 60 dollar per vat -en zelfs op weg naar mogelijk nog lager - ligt niemand nog wakker van dit probleem. De korte termijn is keizer en dat merk je ook in de berichtgeving die hoogstens 2015 meeneemt om een groeiprognose van onze economie weer te geven. Prognoses trouwens die op drijfzand gebouwd zijn gezien het grote aantal bijsturingen die men constant ziet.
Terugkomend op de aangekondigde forse prijsstijging op uw elektriciteitsfactuur dienen we te benadrukken dat het vooral de gereguleerde kosten zijn die beginnen door te wegen. De distributietarieven die gemiddeld met 8% gaan stijgen (maar in Limburg stijgen deze gemakkelijk met het dubbele en nog meer!) maken de marktliberalisering monddood. Het stukje waar echt op geconcurreerd wordt dreigt marginaal te worden, waardoor de diverse leveranciers zelfs hun laatste argument zien verdwijnen in nietigheid. De prijs waar zolang op gehamerd werd is morgen geen argument meer als de commodity nog maar 30% van uw elektriciteitsfactuur uitmaakt.
Naar mijn mening dient men te gaan naar twee facturen, een waar alleen het productgedeelte op staat en waar de leveranciers elkaar dus kunnen concurreren, en een andere factuur waar alle andere gereguleerde kosten op staan. Dat Febeg (de woordvoerder van 25 leveranciers) zegt dat ze nog steeds voor een factuur zijn is voor mij een raadsel. Ik voorspel dan ook voor 2015 dat we naar een consolidatie zullen gaan en het aantal grote leveranciers in aantal zal verminderen. De eerste lijken me E.on, Enoco en Essent te zijn en dat zou nog geeneens een slechte zaak zijn.
Waarom deze drie bijvoorbeeld? Wel, E.on heeft al genoeg problemen in het thuisland en lijkt me geen strategie te hebben behalve dan uit het geliberaliseerde deel van de markt te gaan. De beslissing van E.on om zijn productiepark te verkopen en aan te kondigen vooral als netwerkbeheerder en investeerder in groene energie verder te gaan, bewijzen deze stelling. Het hebben van een klantenbestand als leverancier als je de eigen elektriciteitscentrales verkoopt of stopt heeft geen zin. Nu RWE de touwtjes volledig in handen neemt vanuit Duitsland voor de Benelux is het afstoten van zijn Belgische leverancier weer aannemelijk geworden. Voor Eneco geldt dat - indien ze niet verder kunnen groeien - hun marktaandeel nog te klein is om hier mee verder te gaan. Ook kleinere spelers als Lampiris (in volume) worden een vogel voor de kat op het moment dat de groothandelsprijzen terug gaan stijgen gezien de marge nu al zo klein is als leverancier.
Wat mogelijks nog veel erger is, is dat deze forse prijsstijging van het netwerkgedeelte er ook voor zal zorgen dat decentrale vormen van verwarming in het nauw komen. Je moet maar net in een warmtepomp geïnvesteerd hebben waardoor je dus je verwarming elektrisch doet maar wel zeer duurzaam bezig bent. Zo wordt je dus direct gestraft en dit op een moment dat stookolie en gas spotgoedkoop zijn. De berekening van je investering kun je voorlopig wel opbergen en ik voorspel dan ook dat men gewoon met stookolie en gas zijn huis blijft verwarmen (wat niet duurzaam is).
Dit deel is de overheid/regulator wellicht vergeten maar men dient de impact hiervan niet te onderschatten. Zeker in een land als België waar iedereen groot woont (en vaak in aparte huizen) is de verduurzaming van verwarming niet eenvoudig en kunnen warmtepompen enige soelaas bieden.
Nu betwist ik niet dat de kost van groene stroomcertificaten dient betaald te worden, alleen weet ik niet of de netwerkbedrijven al zo efficiënt werken aan marginale kost. Wat is hun rendement op dit ogenblik? Meer dan 4% rendement is niet nodig in een monopolie en onze netwerktarieven blijven merkwaardig hoog in vergelijking met onze buurlanden.
De stijging van onze elektriciteitsfactuur zal in ieder geval de inflatie weer iets de hoogte in brengen maar het is wachten op de eerste rechtszaken om deze stijging aan te vechten. De aankondiging van een nieuwe poging om eigenaars van zonnepanelen een soort injectievergoeding aan te rekenen, lijkt me op enig juridisch drijfzand gebouwd vermits de vorige poging ook gesneuveld is in de rechtbank. Terecht trouwens want mensen retro- actief gaan belasten nadat ze een investering hebben gedaan, is geen daad van goed bestuur. Het argument dat men geen netwerkkosten betaalt als men zelf zonnepanelen heeft, is een regelrechte leugen want dit geldt niet voor iedereen. Al de mensen die bijvoorbeeld een warmtepomp hebben en zonnepanelen betalen wel degelijk nog veel distributiekosten en wat ga je dan doen? Het wordt in ieder geval weer een jaar waar advocaten voldoende werk gaan hebben in onze sector.