Energie-Blog

André Jurres

De verdienste van deze regering is dat zij vasthoudt aan de beslissing op de wet van de kernuitstap van 2003 zoals dit ook hoort.  Standvastigheid zorgt meestal voor een betrouwbare overheid en dus vertrouwen.

Dat het in dit dossier niet zo recht door zee kan zijn blijkt alvast uit de statistieken van 2021 met betrekking tot de productie van elektriciteit en welke energiebron hoeveel heeft opgewekt.  Kernenergie is goed voor maar liefst 52% van de Belgische energiemix qua elektriciteitsproductie vorig jaar en dat heeft voor een deel ook te maken met de betrouwbaarheid, lees de beschikbaarheid, van deze oude kerncentrales.  Nu is oud relatief als je dit vergelijkt met de ambitie van andere landen met kernenergie om hun centrales 60, 80 of zelfs 100 jaar te laten produceren.

Zorgwekkend is toch eerder de zeer lichte stijging van productie uit bronnen zoals zon en wind waar je toch zou mogen verwachten dat de accelerator knop fors wordt ingedrukt.  Nu gaat deze stijging vaak met horten en stoten en zal het wachten zijn totdat de nieuwe concessies op zee gegund worden om weer een grote sprong voorwaarts te maken.

Nu is groot ook hier relatief want zelfs als je bijvoorbeeld 6 GW op zee bijplaatst in België dan komt er zo’n 25 tot 30 TWh geproduceerde elektriciteit bij wat op zich aanzienlijk is als je naar het actuele elektriciteitsverbruik van jaarlijks 80-85 TWh kijkt in België.  Ga je echter naar de echte uitdaging kijken, de vervanging van alle fossiele grondstoffen, dan hebben we in de toekomst zo’n slordige 320 TWh aan groene stroom nodig om het te redden.

Dat België dit potentieel niet heeft mag duidelijk zijn en er zullen dus andere energie productiebronnen nodig zijn die geen uitstoot veroorzaken.

De beslissing om nu snel een aantal grote gascentrales te bouwen ter vervanging van de kerncentrales drijft ons eerder verder weg van dit doel dan dichterbij, maar op zich geeft deze radicale keuze wel de optie om nieuwe oplossingen te gaan ontwikkelen en bouwen. 

Onrustwekkend is zonder meer het gebrek aan visie vanuit de overheid welke middelen zij gaat ter beschikking stellen om deze duurzame transitie mogelijk te maken.  De subsidie voor de nieuwe gascentrales, het CRM veiling mechanisme, wordt door uzelf betaald in uw energierekening.  Dat deze rekening peperduur dreigt te worden door de recente explosie van de gasprijs wordt vandaag niet opgepikt.

Onze steeds grotere afhankelijkheid van Russisch gas is  een gegeven en hierop is  totaal niet geanticipeerd door na te laten om lange termijn contracten met Gazprom af te sluiten.  Nu gaat men dit wellicht alsnog proberen, maar de geest(lees de hoge gasprijzen) is uit de fles.  De Russen betalen ons terug in klinkende munt door regelmatig aan de knoppen te draaien en ervoor te zorgen dat er zeker niet teveel gas zal zijn maar eerder een constante dreiging van tekorten.

Ben benieuwd wat de jaarlijkse kost voor de subsidie van gascentrales gaat zijn als de prijs 60 tot 80€ per MWh gaat zijn in plaats van 15 tot 20€.  De prijs voor fossiele grondstoffen kan trouwens niet hoog genoeg zijn want groene energie is altijd de goedkoopste optie als je alle kosten meerekent.  De kost van de klimaatverandering is een factor X hoger, lees onbetaalbaar, in verhouding met het korte termijn gewin van olie, kolen en gas uit de grond te halen.

Een eenvoudige oplossing bestaat niet, maar dat is een niet aanvaardbare boodschap vanuit de politiek wegens onverkoopbaar aan hun electoraat.  Zodoende houdt men de illusie in stand dat met wat technische aanpassingen en innovatie wij rustig op dezelfde wijze kunnen verder leven.

Ons huidig economisch model is echter al lang ten dode opgeschreven gezien het uitgaat van een constante en eeuwigdurende groei, liefst van jaarlijks 2% groei, met een constant groeiende bevolking.  De vermenigvuldiging van beide, lees bevolkingsgroei en welvaartsgroei, zorgt ervoor dat we nog sneller tegen een muur gaan oplopen van schaarse grondstoffen en dus duurdere prijzen.  Het laatste jaar hebben we al een eerste voorproefje gehad hiervan een trend die zich voortzet.

Deze storm zal niet meer gaan liggen gezien steeds meer mensen meer willen en onze planeet dit eenvoudigweg niet aankan.  De enige manier is om een combinatie van wijzigingen in te voeren die gaan over afname bevolking, duurzaam economisch model weg van groei, technologie en maatschappelijke innovatie en uiteindelijk ook herverdeling van welvaart en dus middelen.

Dit laatste is wellicht nog het moeilijkste te bereiken gezien de geschiedenis ons leert dat oorlogen steeds werden aangewend om de welvaart bij een ander te gaan halen.  Het vrijwillig afgeven van een stuk van je eigen welvaart wordt door de mens en bij uitbreiding de samenleving aanzien als een nederlaag, want ons succes wordt vandaag immers éénzijdig gemeten aan de stand van onze materiele welvaart.

De klimaattoppen volgen allen hetzelfde stramien door ons de illusie voor te houden dat we ons huidig model in stand kunnen houden. We zouden beter aandacht hebben voor álle (onder)delen waar verandering nodig is en de mensheid dienen door de waarheid te zeggen over zijn huidig bestaan.  Dat deze waarheid nog even op zich zal laten wachten is duidelijk want men blijft uitstellen zoals we ook weer in Glasgow hebben gezien.  Het goede nieuws is dat er onvermijdelijk een breekpunt komt waarop uitstel niet meer mogelijk zal zijn.  Mijn hoop en vurige wens is dat de politiekers dit punt ver genoeg op voorhand zien en ernaar handelen.