Het nieuws van de week was toch wel dat SUEZ/GDF met succes een belangrijke overname hebben afgerond(International Power uit Engeland). Deze overname die al enige tijd te verwachten was is vanuit Suez/GDF een goede zet met weinig overlap op internationaal niveau. De internationale activiteiten verdubbelen zowat in omvang en op mondiaal vlak worden ze zowat de grootste producent. Voor de aandeelhouders is dit op termijn goed nieuws daar zo de risico's over zowat alle continenten gespreid worden en er opnieuw meer groeipotentieel is. Dat het belang van de Belgische activiteiten hierdoor meer zal afnemen is een logisch gevolg maar hier over klagen is unfair. Onze energiehuishouding zijn we al lang geleden kwijt geraakt(vanaf 1989, dan in 1999 en de totale overname van Electrabel in 2005) en is dit dus een detail. Echter vanuit Europa zou men ook hier moeten ingrijpen en eisen dat de dominante positie die de groep nog altijd houdt in de Benelux verder wordt afgebouwd om zo hun verdere verspreiding over de continenten en binnen Europa toe te laten. De spreekwoordelijke cash cow was en is tot een bepaalde hoogte nog steeds de Benelux en dan vooral België waar men zowel in het recente verleden(door de verkoop van Tractebel aan Electrabel voor vele miljarden en zo de cash uit Electrabel naar Parijs heeft gesluist, een naar mijn mening volkomen begrijpelijke actie om zo meer middelen in Parijs te krijgen en je dochter met meer schuld te beladen, is uiteindelijk als aandeelhouder je recht) als vandaag de dag nog steeds een belangrijk deel van zijn winst haalt(onder andere door de grote winsten op de afgeschreven centrales). Neem aan dat deze overname door Europa getoetst zal moeten worden en het zou dus onbegrijpelijk zijn dat er geen eisen aan verbonden worden. Verder blijft het jammer dat weer een energiebedrijf verloren gaat en de concentratie hierdoor weer toeneemt. Als triest voorbeeld kan men zelfs het voorbeeld van T-Power nemen waar International Power een aandeel in heeft en een van de weinige nieuwe centrales in België zou ook onder de (tijdelijk) vleugels van Suez/GDF komt die hierdoor zijn machtspositie en vooral het status quo vergroot. Neem aan dat de aandeelhouders van deze centrale op de site van Tessenderlo Chemie wel een voorkooprecht zullen hebben in het geval International Power wordt overgenomen door een andere partij?
Verder was er deze week ook melding van een capaciteitsprobleem in West Vlaanderen op het hoogspanningsnet van Elia. Dit zou zogezegd komen door de offshore windmolenparken en voor een deel is dit ook correct ook al moet gezegd worden dat voor deze een aparte leiding/kabel voorzien wordt die vanuit zee rechtstreeks naar het binnenland wordt getrokken. Denk dat daarnaast er sowieso een probleem was/is in West-Vlaanderen met de capaciteit van het hoogspanningsnet en dat het bouwen van een nieuwe lus/ring in die regio wellicht nodig is gezien de vele nieuwe initiatieven voor kleine duurzame sites. Hierbij enkele van mijn reacties/bedenkingen/voorstellen hierover(dit als extra toelichting daar bijvoorbeeld een radio interview afgelopen donderdagnamiddag op radio 1 uitgezonden, slechts een voorbeeld kan toelichten) :
In hoeverre is Elia tekort geschoten : Denk dat dit niet het geval is daar het op voorhand plannen van netwerken - als je niet weet waar de projecten komen - zeer moeilijk is, wel denk ik dat er meer overleg moet komen tussen overheid, Elia en de duurzame sector op een structurele basis(bij voorbeeld om de drie/zes maanden planning samen doornemen). Verder dient de overheid af te dwingen dat er versneld werk wordt gemaakt van de nieuwe lus richting Zeebrugge maar dan moet ze Elia wel helpen door het verkrijgen van nodige vergunningen erdoor te drukken. Dit kan wellicht het proces een jaar bespoedigen(maar ook niet meer).
- Vrijmaking van de markt als oorzaak? : Denk ik niet daar de Europese doelstellingen voor 2020 zelfs losstaan van de liberalisering en wellicht zit hier wel een deel van het probleem dat er in markten zoals die in België die gedomineerd worden door enkele of een partij er geen incentive meer is om versneld in eigen land te investeren(doen ze liever in andere landen daar ze goed weten dat de politiek geen voorstander is om het monopolie nog te vergroten).
Kan dit roet in het eten gooien voor het behalen van de doelstellingen:
- Dit specifieke lokale probleem zal niet het probleem zijn voor het behalen van de doelstellingen maar er zal door de overheid een investeringsplan(samen met de sector zodat er een masterplan komt en een idee of de objectieven wel haalbaar zijn tegen 2020) dienen opgesteld te worden die de doelstellingen kan halen, nu wordt dit teveel aan het toeval overgelaten, hiermee bedoel ik dat de huidige ondersteuningsmaatregelen niet voldoende zijn en nieuwe partijen die projecten ontwikkelen in bijvoorbeeld een windmolenpark of biomassa centrale veel te lang bezig zijn met vergunningen en bouwen alvorens ze echt in de markt actief kunnen worden.
Offshore parken, schiet Elia te kort? Denk ik niet direct wat betreft de offshore parken maar er dient wel een oplossing gegeven te worden aan de vele projecten die wachten op het land.
Enkele mogelijke oplossingen:
- Hiervoor heb ikzelf studies laten uitvoeren en heb deze toegelicht aan alle politieke rangen om nieuwe investeringen te stimuleren, een van de oplossingen kan er uit bestaan dat de overheid tijdelijk ingrijpt in de bestaande productiemarkt en de bestaande producenten dwingt om hun capaciteit aan de overheid te verkopen aan kost + een redelijke marge en de overheid deze dan aanbiedt aan de markt met als extra ondersteuning voor die bedrijven die investeren in nieuwe duurzame centrales dat ze in afwachting van hun eigen centrales al productie krijgen toegewezen(lees de output) zodat ze direct in de markt actief kunnen worden.(wordt ook het Single buyer principe genoemd, vooral bedoeld in markten die zwaar lijden onder monopolie wat voor België zeker het geval is)
- Vlaanderen is bijvoorbeeld al bezig met de oprichting van een nieuw energiebedrijf dat vooral ondersteunend zou kunnen werken naar nieuwe investeringen(is enkele weken geleden over geschreven dat de Vlaamse overheid 200 miljoen Euro overheeft om in nieuwe duurzame zaken te investeren of ter beschikking te stellen als zogenaamde incubatorrol.
- Als overheid dien je een redelijke termijn te kunnen geven aan investeerders om aansluiting en vergunningen te verkrijgen voor kleinschalige duurzame projecten(lees tot 20 MW) van maximum twee jaar. Dit zou met de nodige garanties moeten gegeven worden zodat bij overschrijding van deze termijn de overheid een wachtvergoeding geeft zodat de investeerders zeker hun project kunnen realiseren voordat ze zonder adem komen te zitten. Hierdoor zal de overheid ook het voordeel hebben dat ze veel beter kunnen plannen hoeveel capaciteit er komt(daar ze actief mee helpt om de moeilijke jaren tot de site begint te produceren) en ook zal het aantal projecten dat in ontwikkeling gaat aanzienlijk kunnen stijgen(dit daar de ontwikkelaars meer zekerheid hebben dat hun investeringen gedurende de ontwikkelingsperiode meer kans op slagen hebben daar de overheid betrokken partij wordt). De overheid(regionaal en federaal) dient te begrijpen dat het de bestaande subsidie alleen begint te werken(lees certificaten en stroominkomsten) wanneer de installatie begint te werken of wanneer het zeker is dat het project volledig uitontwikkelt is en de bouw begint(lees ecologiepremie) en dat het zwaartepunt dus teveel in de operationele fase ligt. Hiermee wil ik niet zeggen dat de ontwikkelingsfase niet tot het ondernemersrisico moet blijven behoren maar de overheid dient wel redelijke termijnen te hanteren om een project te ontwikkelen wilt zij echt een goede duurzame mix van nieuwe kleinschalige productie hebben tegen 2020 en daarna.