Dat vorige week door een ding gedomineerd werd is voor niemand opvallend te noemen. Ik kan het mij niet herinneren dat er zoveel aandacht ging naar Amerikaanse President verkiezingen maar wellicht is dit het resultaat van de diepe verschillen tussen beide kandidaten. De winnaar heeft handig gebruik gemaakt van de media door zijn extreme standpunten die eerder op populisme dan op inhoud gestoeld zijn.
Nu het stof gaat liggen zal men merken dat vele standpunten zullen verdwijnen als sneeuw voor de zon gezien ze geen inhoud of met andere woorden haalbaarheid hadden. Deze winnaar heeft in ieder geval wel het voordeel dat hij zowel het parlement als de senaat aan zijn kant heeft en hierdoor veel slagkrachtiger zaken kan doorvoeren. De grootste weerstand zal trouwens eerder komen van zijn eigen partij waar men gaat proberen om het meeste te halen uit deze vier jaar zonder teveel brokken te maken
De eerste namen die vallen om zijn regering te vormen doen alvast heel wat wenkbrauwen fronsen en een aantal van hun zijn gewoon echte haviken. Het valt trouwens af te wachten of er nog geen nieuwe verrassingen uit de hoed gaan komen want zijn overwinning is in sommige staten toch wel verwonderlijk te noemen. Hopelijk is het democratisch proces eerlijk verlopen zonder te grijpen naar verboden middelen.
De paradox wil toch wel dat op dit ogenblik de zoveelste klimaatconferentie loopt, deze keer in het mooie Marrakech zodat 20.000 deelnemers ook nog een aangename omgeving hebben. De mokerslag voor dit recent actief geworden klimaatakkoord kan niet groter zijn gezien het onder leiding van China en de Verenigde Staten snel van toepassing is geworden. De vooruitzichten zijn daarom direct al eerder somber te noemen gezien het klimaat niet direct een prioriteit lijkt voor de winnaar van de Amerikaanse verkiezingen, sterker nog, volgens hem is er helemaal geen probleem met de opwarming van het klimaat en onze verslaving aan fossiele brandstoffen.
De kans dat hij de steenkoolmijnen en -centrales terug in gebruik gaat nemen is realistisch gezien hij dit ook tijdens zijn campagne herhaaldelijk heeft gezegd. Nu zal zijn beleid wellicht iets gematigder moeten zijn dan zijn schreeuwcampagne maar toch kan het voor iedereen duidelijk zijn dat het recente klimaatakkoord het zonder actieve steun vanuit de Verenigde Staten zal moeten doen..(op zich niks nieuws want met het Kyoto akkoord hebben ze ook niet meegedaan)
De berichten die nu vanuit Marrakech gestuurd worden dat ze niet bezorgd zijn omtrent deze uitslag klinken heel hol of getuigen van een complete wereldvreemdheid. Trouwens, goed mogelijk, want hoe meer mensen je samen in een kamer zet hoe meer je kans hebt dat ze in blok gaan reageren. Hopelijk tonen de Europese lidstaten voor een keer hun rechte rug door te eisen dat iedereen zijn deel van het werk doet maar dat is verre van zeker. Landen als Polen met de bulk van hun energie komende van steenkool gaan met plezier verwijzen naar de mogelijk gewijzigde houding van de Verenigde Staten. Ook de industrie zal dit voorval met beide handen aangrijpen om duidelijk te maken dat wij niet als enige het voortouw kunnen nemen.
Ondertussen blijven de stroombeurzen bokkensprongen maken ook al zie ik voor de middellange termijn nog niet echt redenen om verbeteringen in de stroomprijs te krijgen. De tendens is wellicht wel positief maar de huidige forse stijging zal snel dalen als de meeste Franse kerncentrales terug online komen. De eerste koude ebt ook weg waardoor de behoefte aan stroom ook iets zal afnemen. Is er dan niks aan de hand? Op zich is er nog steeds een overschot aan elektriciteitsproductie, alleen is het de verkeerde soort en vooral wordt deze steeds ouder. In de eerste plaats Frankrijk en België kampen met een zeer oud productiepark wat dan ook nog voor de meerderheid bestaat uit kerncentrales die gemiddeld naar de 40 jaar gaan.
Wellicht ontgaat vele mensen iets maar het aantal kerncentrales dat uit dienst wordt genomen is zo goed als nul. Waarom? Wel, dat heeft meer te maken met het grote onbekende, kunnen we ze wel stilleggen, hoe lang en vooral hoe duur worden de ontmantelingkosten? Wij zijn in België al sinds de jaren zestig bezig met kernenergie en de kerncentrales zijn al operationeel sinds begin jaren zeventig (de oudste). Toch hebben we nog geen enkele ervaring met de stopzetting of ontmanteling.
Dat de huidige eigenaar er niet aan wil beginnen is duidelijk. GDF/Suez gaat zelfs proberen om nog van de kerncentrales af te geraken voordat deze dicht gaan zodat de kost en vooral de onzekerheid of we het wel kunnen (lees sluiten en ontmantelen) op de maatschappij kunnen afgewenteld worden. De historische vergissing om kerncentrales in privé handen te geven aan een buitenlands bedrijf kan zich herhalen met een nog veel grotere vergissing zijnde het terugnemen van stokoude kerncentrales door de overheid. Men gaat het verpakken als een cadeau en er nog een grote cheque bovenop doen. Het verleden heeft geleerd dat regeringen zich blind staren op korte termijn inkomsten om zo hun begroting snel op orde te krijgen.
Stelt u zich voor dat de regering ooit zou beslissen om het volledige kernpark over te nemen van dit privé bedrijf uit het buitenland, zo kan men alle baten direct in de begroting schrijven, de centrales nog enige jaren open houden en dan de maatschappelijke kost voor zich uit duwen. Het fonds waarin de ontmantelingkosten zijn opgenomen (fonds beheerd door Synatom) kan zo geplunderd worden (zoals dit ook met bijvoorbeeld het pensioenfonds van Belgacom is gebeurd, herinner u het zilverfonds dat later alleen maar stenen bleek te bevatten). Komt nog bij dat niemand weet hoeveel de ontmanteling effectief gaat kosten en we kunnen stellen dat het huidige fonds ontoereikend is. De komende jaren zult u merken dat hierover effectief gepraat gaat worden.